Częsta zmiana przepisów.

Witam jestem studentką I roku prawa i w ramach realizacji jednego z projektów moim zadaniem jest przeprowadzenie dyskusji o tematyce prawniczej na forum.
Czy dla systemu prawnego dobra jest częsta zmiana przepisów? A jeśli nie to dlaczego?

Według mnie, częsta zmiana przepisów jest niekorzystna dla systemu prawnego. Zjawisko to może doprowadzić do nieprzejrzystości w przepisach prawa, doprowadzając do tego, że wielu obywateli nie będzie wiedziała jakie przepisy aktualnie obowiązują przez co nie będą w stanie ich w pełni przestrzegać.

Zbyt częste zmiany przepisów prowadzą do braku pewności prawnej. Osoby żyjące w danym systemie prawnym pokładają wiarę w racjonalność ustawodawcy, który prawo stanowi. Zbyt częste zmiany prawne, zwłaszcza przeprowadzone zbyt szybko i bez odpowiednich konsultacji eksperckich oraz społecznych mogą sprawić, iż zaufanie do "racjonalnego ustawodawcy" może zostać utracone, co w konsekwencji doprowadzić może do niechęci podporządkowania się całemu systemowi. Ponadto zbyt częste zmiany rodzą ryzyko powstania zamieszania, zwłaszcza, gdy wprowadzane są szybko i bez przygotowania racjonalnych przepisów przejściowych (co często ma miejsce). Niepewność w ciągłości i stosowaniu prawa niesie za sobą dalsze konsekwencje takie jak niechęć do działania zwłaszcza ze strony podmiotów gospodarczych, które nie są w stanie oszacować np. kosztów swojej działalności z uwag na ciągłe zamiany przepisów podatkowych. Ponadto małe firmy napotykają dodatkową trudność ponieważ często nie korzystają one z profesjonalnej pomocy prawnej na co dzień co rodzi potrzebę śledzenia na bieżąco aktualnych zmian, lub poniesienie negatywnych konsekwencji niewiedzy (nieznajomość prawa szkodzi). Podstawą rozwoju gospodarczego jest dobre prawo, ale też prawo, do którego można mieć zaufanie, iż nie będzie zmieniane w sposób szybki, częsty i niezasadny, a będzie uchwalane w sposób przemyślany. Jednocześnie zauważyć należy, że często prawo nie nadąża za zmieniającym się światem - w takich sytuacjach celem uregulowania pewnych wcześniej nieprzewidzianych sytuacji jak najbardziej zasadnym jest dokonywanie szybkich i skutecznych zmian prawnych. Do negatywnych zmian prawnych można zaliczyć tegoroczną interpretację MF w sprawie VAT, która w połowie roku podatkowego uczyniła komornika sądowego płatnikiem podatku VAT co spowodowało zamieszanie prawne (nie wspominając już o tym co dzieje się aktualnie podczas "nocnej dobrej zmiany"). Pozytywnym częstym zmienianiem prawa może być np. dopisywanie kolejnych substancji do listy środków zakazanych (powstawanie coraz to nowych wersji dopalaczy).

Ale jest też druga strona. Sytuacja na świecie bardzo szybko się zmienia, a prawo musi nadążać za ewoluującym światem i jego nowymi potrzebami.

Prawo nie powinno nigdy stać się archaiczne, zmiany są konieczne, gdy przepisy nie są już dostosowane do współczesnych realiów. Często słyszy się głosy np. o konieczności napisania na nowo całego kpc, czy innych ustaw. Aktualnie oczekujemy na sporą zmianę kpc, która ma na celu dostosowanie przepisów do nowych realiów prawnych (głownie biorą pod uwagę znaczne rozwinięcie informatyzacji), jednakże wielu komentatorów uważa, że koniecznym jest napisanie nowej ustawy celem jej usystematyzowania. Jednakże należy odróżnić dążenie do dogonienia przez ustawodawcę zmieniającego się świata, a zmianę prawa szybką, nieprzemyślaną i podyktowaną bądź to przesłankami politycznymi, bądź "nowym konceptem" rządzących. Aktualnie weszły w życie nowe przepisy nakazujące lekarzom wpisywanie swojego nr telefonu na wypisywanej recepcie - jednakże nie ma żadnego przepisu nakazującego lekarzowi, bądź tez jakiemukolwiek innemu obywatelowi posiadanie telefonu. Tego typu przepisy są konsekwencją zmian w prawie być może podyktowanych dobrymi intencjami, ale nieprzemyślanych. Kolejnym przykładem na częste zmiany w prawie są przepisy podatkowe o których wspomniałam, które stanowią wielka barierę dla rozwoju biznesu, zwłaszcza małych i mikro firm, które nie mogą pozwolić sobie na zatrudnianie prawników wobec czego często zmuszone są łamać prawo w wyniku nieświadomości, poza tym w przedsiębiorcach częste zmiany rodzą niechęć do podejmowania ryzyka inwestycyjnego, gdyż nie są w stanie oszacować jego długotrwałych kosztów.

Należy więc zmieniać przepisy tylko i wyłącznie wtedy, gdy jest taka konieczność i nie nadążają one za zmieniający się światem. Niestety tak jak zostało wspomniane rząd często kieruje się nowymi koncepcjami rządzących zmieniając prawo zamiast zająć się rzeczywistymi potrzebami. Dodatkowo prawo powinno być stanowione tak, aby było aktualne przez długi okres czasu, a nie w ramach reakcji na jakaś sytuacje w sposób szybki i nieprzemyślany, ponieważ potem jest robionych bardzo wiele poprawek.