REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄ WYŁĄCZNIE UMÓW ZAWARTYCH DO 24.12.2014 r. !!!
II. TOWAR NIEZGODNY Z UMOWĄ 1. Wprowadzenie
Instytucja ta została wprowadzona do polskiego systemu prawnego wraz z uchwaleniem ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 27 lipca 2002 r. Dokonuje ona implementacji dyrektywy nr 1999/44 z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie określonych aspektów sprzedaży i gwarancji na dobra konsumpcyjne (Dz. Urz. WE nr L 171 z dnia 9 lipca 1999 r., s. 12 i n.), która stała się fundamentem rozwoju ujednoliconego („europejskiego”) prawa umów.
Ochrona Konsumenta na podstawie tej ustawy następuje z mocy prawa, tzn. sprzedawca w umowie nie może jej ani wyłączyć, ani ograniczy . Obowiązuje mimo gwarancji danej przez Gwaranta. Konsument decyduje, w jakim trybie zareklamuje towar konsumencki niezgodny z umową.
WSKAZÓWKA! Wszystkie czynności ze Sprzedawcą najlepiej załatwiać na piśmie (a nie telefonicznie). Pismo jest zawsze pewniejszym dowodem.
Ten sposób reklamacji nazywany jest np. "reklamcją z ustawy", a sam akt prawny "ustawą konsumencką".
2. Zastosowanie ustawy
Ustawa ma zostosowanie w zakresie umów zawieranych przez Przedsiębiorcę (z jednej strony - Sprzedawca) oraz Konsumenta (z drugiej strony - Kupujący).
Konsument - tylko osoba fizyczna, dokonująca zakupu rzeczy w celu nie związanym z działalnością zawodową oraz gospodarczą
Przedsiębiorca - osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową (profesjonalny charakter, zarobkowy cel, prowadzenie wskazanej działalności na własny rachunek ).
Nabyć można tylko rzecz ruchomą. Niekoniecznie nową. Przedmiotem sprzedaży mogą być także zwierzęta.
Przepisy ustawy jednak
nie znajdują zastosowania do umów sprzedaży, których przedmiotem są nieruchomości (zarówno gruntowe, lokalowe jak i budynkowe) wierzytelności, prawa autorskie, patenty, prawa do znaku towarowego i inne prawa.
Ustawa wyłącza również sprzedaż dokonywaną w postępowaniu egzekucyjnym, upadłościowym lub innym postępowaniu sądowym, jak również sprzedaż energii elektrycznej, gazu i wody (chyba, że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości).
WAŻNE! Jest kwestią istotną, czy dana sprzedaż ma charater sprzedaży konsumenckiej, gdyż w przeciwnym wypadku zastosowanie będą miały przepisy o
rękojmi za wady z Kodeksu Cywilnego (art. 556 - 581).
3. Obowiązki sprzedawcy
- udzielenie Konsumentowi jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w bład informacji w języku polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru;
- poinformowanie o cenie produktu oraz jego cenie jednostkowej (przy sprzedaży towarów luzem, jedynie cena jednostkowa);
- na żądanie Konsumenta wystawić pisemne potwierdzenie zawarcia umowy wraz z oznaczeniem Sprzedawcy, jego adresem, datą sprzedaży oraz określeniem towaru, ilości i ceny;
WAŻNE! Przy sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, wg wzoru, na próbę oraz przy wartości powyżej 2 tys. złotych - Sprzedawca
MUSI te informacje potwierdzić na piśmie.
- zapewnić w miejscu sprzedaży warunki techninczo-organizacyjne umożliwiające dokonanie wyboru towaru, sprawdzenie jego jakości, kompletności oraz funkcjonalności;
- wydać wraz z towarem wszystkie elementy jego wyposażenia oraz sporządzone w języku polskim instrukcje obsługi, konserwacji i inne konieczne dokumenty.
4. Niezgodność towaru z umową
- towar nie nadaje się do celów, do jakich jest zwykle używany (np. kubek pęka po wlaniu gorącej wody);
- właściwości towaru nie odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju (np. kurtka przeciwdeszczowa nie chroni przed deszczem);
- towar nie odpowiada oczekiwaniom dotyczącym tego rodzaju towaru, które wynikają z zapewnień sprzedawcy lub producenta, podawanych choćby w reklamie lub we wcześniej danej próbce (np. krem do rąk nie wygładza skóry);
- towar został nieprawidłowo zamontowany lub uruchomiony przez Sprzedawcę lub Konsumenta, jeśli ten ostatni postępował zgodnie z instrukcją otrzymaną przy Sprzedaży (np. drzwi zamontowane w domu nie pasują do futryny - kupowane razem);
- towar posiada wady prawne, tzn. obciążony jest prawami osób trzecich, np. rzecz skradziona, zastawiona - a w umowie sprzedaży nie było o tym wzmianki.
WAŻNE! Sprzedawca
nie jest związany okolicznościami podanymi powyżej, jeśli wykaże, że zapewnień (np. dotyczących właściwości produktu) nie znał, ani oceniając rozsądnie, znać nie mógł, albo że nie mogło ono mięć wpływu na decyzję Konsumenta o zawarciu umowy, bądź jego treść sprostowano przed zawarciem umowy.
Sprzedawca nie odpowiada również za niezgodność towaru, gdy Konsument wiedział o niej lub oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć w chwili zawierania umowy. To samo odnosi się do niezgodności, która wynikła z przyczyn tkwiących w materiale dostarczonym przez Konsumenta (przy umowie o dzieło).
5. Podmiot, do którego składamy reklamację
Będzie nim
zawsze Sprzedawca. Nie musi być to oczywiście ani ta sama osoba, u której kupowaliśmy produkt, ani kierownik danego sklepu. Ważne, aby była to osoba zatrudniona na tym stanowisku w konkretnym sklepie, gdzie Konsument nabył produkt.
Sprzedawca nie może przerzucić obowiązku reklamacji na osobę trzecią, Konsument składa reklamację w jego ręce, a następnie on przekazuje towar do swoich Dostawców/Serwisu.
PAMIĘTAJ! Sprzedawca odpowiada za towar, jeśli niezgodność z umową była w chwili jego wydania. Ustawa przewiduje w związku z tym szereg domniemań.
6. Termin, przez jaki możemy złożyć reklamację
Odpowiedzialność Sprzedawcy za sprzedany towary wynosi 2 lata od wydania danego towaru Konsumentowi. Jednak jedynie w ciągu 6 miesięcy od wydania towaru istnieje domniemanie, że niezgodność istniała w chwili wydania, w późniejszym terminie - obowiązek wykazania tego faktu spoczywa na Konsumencie.
W razie wymiany towaru na nowy - termin ten biegnie od początku (dotyczy to również podzespołów).
W przypadku rzeczy używanych, strony mogą termin skrócić - ale na okres poniżej roku.
WAŻNE! Istotnym jest, aby Konsument zgłosił Sprzedawcy niezgodność towaru z umową maksymalnie do 2 miesiący od zauważenia niezgodności! W przeciwnym razie jego reklamacja zostanie odrzucona.
Do zachowania terminu wystarczy wysłanie zawidomienia przed jego upływem.
7. Sposób załatwienia reklamacji - uprawienienia Konsumenta
Dla ułatwienia szczegółowej analizy uprawnień - podzielimy ten punkt na 3 etapy:
ETAP 1
Konsument może żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez
nieodpłatną naprawę albo
wymianę na nowy.
Jest to zobowiązanie przemienne i na podstawie art. 365 Kodeksu Cywilnego -
wybór należy do Konsumenta - Sprzedawaca nie może wcześniej sam narzucić sposobu załatwienia reklamacji. Podobnie Sprzedawca nie może decydować za Konsumenta, czy wybierze rekalamcję z tytułu
gwarancji czy z tytułu
towaru niezgodnego z umową.
Sprzedawca w przypadku naprawy, zwraca Konsumentowi wszelkie koszty, jakie poniósł, w szczególności: koszty demontażu, dostarczania (w praktyce oznacza to, że Sprzedawca ponosi koszt transportu towaru do niego jak i od siebie do Konsumenta), robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia. Nie może żądać też dopłaty w przypadku podwyższenia ceny naprawianego lub wymienianego towaru.
Sprzedawca może odmówić naprawy lub wymiany, jeżeli są one niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przykładem niemożliwości wymiany towaru na nowy jest sytuacja, gdy niezgodność z umową dotyczy rzeczy mającej charakter niezastępowalny (oznaczonej co do tożsamości), to samo ma miejsce również, gdy niewykonanie przez sprzedawcę obowiązku wymiany jest spowodowane zaprzestaniem produkcji rzeczy tego rodzaju. Nadmierne koszty naprawy mogą być spowodowane np. koniecznością sprowadzenia kosztownych urządzeń, wysokim kosztem transportu,niewspółmiernym do wartości towaru. Przy ocenie nadmierności kosztów należy brać pod uwagę wartość towaru niezgodnego z umową, rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności oraz niedogodności wynikające dla kupującego. W takim wypadku należy przejść do ETAPu 3.
ETAP 2
Sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do złożonej reklamacji. Jest to
14 dni kalendarzowych, a nie 14 dni roboczych.
Wybór:
- przyjąć bez zastrzeżeń,
- wybrać inny sposób załatwienia reklamacji, jesli wybrany przez Konsumenta nie jest możliwy (patrz wyżej),
- odmówić uwzględnienia reklamacji.
Od uzasadnienia Sprzedawcy zależy, czy jego wybór jest słuszny, czy też nie. Do takich spraw należy podchodzić indywidualnie.
W odpowiedzi na reklamację musi być wskazne, w jaki sposób reklamacja zostaje rozpatrzona (a nie tylko, że została rozpatrzona pozytywnie).
WAŻNE! Sprzedawca nie może wymusić na Konsumecie obowiązku zjawienia się w sklepie w celu odbioru odpowiedzi na reklamację. Jest to klauzula niedozwolona! To na Sprzedawcy ciąży obowiązek zawiadomienia Konsumenta i to on powinien się postarać, aby wiadomość o sposobie załatawienia reklamacji trafiła w odpowiednim terminie do Konsumenta. Najlepiej tego typu kwestie będzie regulować arkusz reklamacyjny. Konsument wybierze formę, w jakiej ma zostać powiadomiony, np. telefonicznie (po podaniu numeru telefonu), listownie (po podaniu adresu), e-mailem, bądź osobiście, gdy Konsument chce w swoim zakresie odebrać odpowiedź..
Wysyłając list należy jednak pamiętać o tym, że dla zachowania terminu nie będzie wystarczającym jego nadanie przed upływem 14-dniowego terminu. Istotną będzie chwila, kiedy Konsument będzie mógł zapoznać się z treścią odpowiedzi na reklamację.
WAŻNE! Przy nieuwzględnieniu reklamacji, Sprzedawca często powołuje się na opinię rzeczoznawcy. Nie jest ona jednak dla Konsumenta wiążąca! Podobnie Konsument może w reklamacji załączyć swoją opinię rzeczoznawcy (nie jest to przeważnie kosztowne rozwiązanie, a może pomoc) - listę rzeczoznawców w danym mieście można znaleźć na stronach Inspekcji Handlowej lub sądów w danym mieście.
ETAP 3
Jeżeli:
- Konsument, z przyczyn określonych w ETAPie 1, nie może żądać naprawy ani wymiany lub,
- sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub,
- naprawa bądź wymiana naraziłaby Konsumenta na znaczne niedogodności.
Konsument ma prawo żądać
obniżenia ceny albo
odstąpienia od umowy (wraz ze zwrotem pieniędzy). Wybór należy do Konsumenta (z wyjątkami - o czym poniżej).
Przy określeniu
odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany należy brać pod uwagę rodzaj towaru i cel jego nabycia. Jeśli towar ma również gwarancję, termin załatwienia reklamacji ustawowej powinien być podobny. Kupujący ma prawo żądania obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy nawet w sytuacji, gdy niemożliwość wymiany towaru ma charakter przejściowy.
WAŻNE! Konsument
nie może żądać odstąpienia od umowy i zwrotu ceny, jeżeli niezgodność
nie ma charakteru istotnego. W tym wypadku Konsumentowi pozostaje jedynie żądanie obniżenia ceny. Niezgodność towaru jest istotna wówczas, gdy Konsument z jej powodu nie może w ogóle korzystać z rzeczy, korzystać z niej zgodnie z jej przeznaczeniem (np. telefon komórkowy nie dzwoni) lub gdy rzecz stwarza zagrożenie dla osób lub mienia (np. ekspres do kawy powoduje spięci w instalacji elektrycznej).
Oryginalne opakowanie
Konsument płaci za towar, a nie za jego opakowanie, nie jest to również jego część składowa, jest też wyszczególniony na paragonie czy fakturze. Sprzedawca nie może odrzucić reklamacji z tego powodu, że nie ma oryginalnego opakowania. Sprzedawca nie może też domagać się opłat w przypadku braku opakowania - roszczenia te są bezzasadne.
Podstawa prawna ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego