Poniżej kompendium dotyczące tego problemu autorstwa mikaela:
__________________________________________________ _______
Od października 2008 roku obok postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku istnieje także możliwość uzyskania "aktu poświadczenia dziedziczenia".
Akt poświadczenia dziedziczenia sporządzany jest przez notariusza - w większości na zasadach takich samych lub bardzo podobnych do postępowania spadkowego. Jednakże notariusz to nie organ władzy sądowniczej, istnieją więc pewne ograniczenia w możliwości uzyskania poświadczenia.
Kilka uwag dotyczących notarialnego poświadczenia:
- Poświadczenie ma moc analogiczną do postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku (przynajmniej względem osób trzecich). Orzeczenia sądu mają jednak znaczenie "nadrzędne" - w tym sensie, że istnieje możliwość uchylenia przez sąd poświadczenia wydanego przez notariusza (np. jeżeli wcześniej wydane zostało już postanowienie stwierdzające nabycie spadku albo sporządzone zostały dwa akty poświadczenia dziedziczenia).
- Notarialne poświadczenie dziedziczenia możliwe jest zarówno w przypadku dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego. Jednakże w tym ostatnim przypadku pod uwagę bierze się wyłącznie testamenty sporządzone w formie "zwykłej", a więc - testamenty własnoręczne (holograficzne), testamenty notarialne oraz testamenty sporządzone przed odpowiednimi władzami jednostek samorządu terytorialnego (alograficzne). Chodzi więc o testamenty sporządzone zgodnie z dyspozycjami art. 949 - 951
KC.
- Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz sporządza protokół dziedziczenia. Przy tej czynności obecne muszą być wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku postępowania przed sądem - z tą jednak różnicą, że w postępowaniu sądowym to sąd powiadamia zainteresowanych, a przy sporządzaniu protokołu przez notariusza zainteresowani powinni być obecni "z własnej inicjatywy". W praktyce ogranicza to możliwość korzystania z usług notariusza do tych przypadków, w których osoby dziedziczące są znane i stawią się w kancelarii notarialnej.
- Podobnie jak w postępowaniu przed sądem, notariusz może (a raczej ma obowiązek) odebrać oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (o ile nie minął jeszcze termin dla ich złożenia). Notariusz może także otworzyć i ogłosić testament.
- Notariusz ma obowiązek odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli
a) ma wątpliwości co do kręgu spadkobierców albo wysokości ich udziałów spadkowych;
b) sporządzony został już wcześniej taki akt albo wydane zostało wcześniej postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku;
c) przy sporządzeniu protokołu dziedziczenia nie były obecne wszystkie osoby zainteresowane (potencjalni spadkobiercy ustawowi i testamentowi) albo istnieją testamenty, które nie zostały otwarte i ogłoszone;
d) spadek przypada z mocy ustawy gminie albo Skarbowi Państwa (brak osób bliskich, powołanych do dziedziczenia z ustawy);
e) zmarły był cudzoziemcem albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe bądź posiadanie nieruchomości położonej za granicą;
Wydany akt poświadczenia dziedziczenia wpisywany jest do informatycznego rejestru takich aktów. Od notariusza otrzymuje się natomiast odpisy aktu.
Koszty sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia:
- oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku - 50 złotych;
- sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia - 50 złotych;
- sporządzenie protokołu dziedziczenia - 100 złotych;
- sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu - 50 złotych;
- wydanie odpisu atku poświadczenia dziedziczenia - 6 złotych za stronę;
Opłaty są więc niemal identyczne, jak w przypadku postępowania sądowego - z dwiema, zasadniczymi różnicami:
1) płacimy za sporządzenie protokołu dziedziczenia dodatkowe 100 złotych;
2) od wszystkich stawek notariusz pobiera 22% podatku VAT...
Poświadczenie dziedziczenia 
