W opowiedzi na pismo z dnia 14 lipca 2009 roku., Nr DPR-III-4102/08/09 w sprawie stosowanie przepisu art. 881 k.p.c w odniesieniu do świadczeń z ZFŚS, uprzejmie przedstawiam co następuje.
Problematykę środków ZFŚS reguluje ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o ZFŚS ( DZ.U. z 1996 r., nr 70, poz. 335 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 10 powołanej ustawy środkami funduszu administruje pracodawca, natomiast zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 2 tejże ustawy zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczenia środków funduszu na poszczególne cele i rodzaj działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi.
Stosownie do treści art. 12 ust. 2 ustawy środki ZFŚS nie podlegają egzekucji, z wyjątkiem przypadków gdy egzekucja prowadzona jest w związku z zobowiązaniami funduszu. Chodzi tu niewątpliwie o ochronę środków powyższego funduszu przy egzekucji prowadzonej przeciwko pracodawcy.
Wskazać należy, że k.p.c bliżej nie określa wynagrodzenia za pracę. Dyspozycją art. 881 k.p.c objęte są wszystkie dochody dłużnika przysługujące mu z tytułu pracy. Wyliczenie świadczeń należnych dłużnikowi , a podlegających egzekucji w tym trybie, zawarte jest w treści art. 881 § 2 k.p.c . Ma ono charakter jedynie przykładowy , na co wskazuje użycie określenia „ w szczególności”. Na wynagrodzenie za pracę w rozumieniu przepisów o egzekucji z tego wynagrodzenia składają się wszelkie należności przysługujące pracownikowi od pracodawcy związane z danym stosunkiem pracy , bez względu na sposób jego nawiązania. Podkreślić należy, że dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę komornik winien zaznaczyć , że zajęcie to obejmuje nie tylko wynagrodzenie zasadnicze , ale również i wynagrodzenie za prace zlecone, dodatki do wynagrodzenia , nagrody i premie związane ze stosunkiem pracy, zysk i udział w funduszach, pozostających w związku z zatrudnieniem, oraz wszystkie inne dochody , jakie uzyskiwane są w ramach stosunku pracy.
Podstawowym kryterium decydującym o zaliczeniu określonego świadczenia do świadczeń objętych zajęciem na podstawie art. 881 § 2 k.p.c jest powiązanie ze stosunkiem pracy.
Wskazać trzeba żę, należności wymienione w treści art. 881 § 2 k.p.c nie mają charakteru socjalnego . ZFŚS uregulowany ustawą z dnia 4 marca 1994 r. jest funduszem zakładowym, jednak w sęsie prawnym nie istnieje pojęcie udzialu w tym funduszu. Zgodnie z art.1 ust. 1 ustawy środki funduszu przeznaczone są na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu , na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz tworzenie zakładowych żlobków , przdszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. Świadczy to o tym, że „świadczenia socjalne” o których mowa w powyższej ustawie, nie mogą być traktowane jako związane ze stosunkiem pracy. Nie stanowią bowiem ekwiwalentu za wykonaną pracę nie zależą od wyników pracy jak np.: udzial w zyskach zakładu pracy. Stanowią one bowiem pomoc socjalna dla pracownika i jego rodziny, a co za tym idzie – nie mogą być traktowane jako składnik wynagrodzenia w ujęciu przepisu art. 881 § 2 k.p.c
Skoro świadczenia otrzymywane z ZFŚS nie mają prawnego charakteru wynagrodzenia za pracę , jak również nie uznaje się ich za świadczenie o charakterze zbliżonym do wynagrodzenia za pracę, jak np. odprawy emerytalne czy nagrody jubileuszowe, to należy uznać , że egzekucja z wynagrodzenia za pracę prowadzona na podstawie przepisów art. 880 – 888 k.p.c. nie obejmuję świadczeń i dopłat z ZFŚS przyznawanych pracownikom .