Jak ponaglić organ podatkowy do działania – poradnik - Forum Prawne

voyteg

Często zdarza się, że postępowanie podatkowe trwa… i trwa… i trwa…, bo „urząd nie ma czasu...” a my oczekujemy na rozstrzygniecie ważnej dla nas sprawy, gdyż od tego zależą nasze pieniądze…
Jakie prawa przysługują nam w takiej sytuacji?

Celem poradnika poniżej jest przystępne zaprezentowanie praw podatnika i wynikających z nich skutecznych metod ponaglania urzędu w toku postępowania podatkowego.

Postępowanie podatkowe jest również postępowaniem administracyjnym, tyle że opiera się o Ordynację Podatkową, a nie o Kodeks Postępowania Administracyjnego. Można jednak zauważyć, że mamy zapisy identyczne w k.p.a, jak i w o.p. , a zatem tryby postępowań i zasady są analogiczne.

Zatem na wstępie warto zapoznać się z poradnikiem dotyczącym zasad postępowania administracyjnego zawartych w tym poradniku, http://forumprawne.org/prawo-adminis...-poradnik.html ponieważ zawarta w nim jest część omawiająca wyszukiwanie orzeczeń w bazie orzeczeń NSA, która to umiejętność będzie nam przydatna też do spraw podatkowych.

Ponadto omówionych jest tam wiele zasad postępowania administracyjnego, z których skorzystać również możemy w postępowaniu podatkowym.

Przejedzmy zatem do administracyjnych postępowań podatkowych.

Postępowaniami podatkowymi zajmują się następujące urzędy (w ustawie są fachowo zwane „organami administracji”), gdzie zawsze mamy urząd prowadzący postępowanie (czyli niższej – I instancji) oraz urząd sprawujący nad nim nadzór (czyli wyższej – II instancji), odpowiednio:

- Naczelnik Urzędu Skarbowego (dla niego organem II (wyższej) instancji jest Dyrektor Izby Skarbowej)
- Naczelnik Urzędu Celnego (dla niego organem II (wyższej) instancji jest Dyrektor Izby Celnej)
- Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej, (dla niego organem II (wyższej) instancji jest Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej)
- Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta (w zakresie np. podatku od nieruchomości - dla niego organem II (wyższej) instancji jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze).

Postępowania mogą być wszczynane albo przez organ administracji „z urzędu” albo przez nas osobiście, czyli „przez stronę”. Wszystkie zasady opisane poniżej dotyczą tych dwu trybów.

Jeśli postępowanie zostanie wszczęte przez urząd, to sami już nic nie musimy wszczynać, tylko możemy przejść do następnej części naszego poradnika dotyczącej ponaglania urzędu o załatwienia sprawy.

Poniżej w tej części omówione są tryby wszczynania postępowania podatkowego.

Nasze podaniem możemy wszcząć, wznowić postępowanie lub żądać nieważności aktu administracyjnego.

I. Podanie o wszczęcie postępowania - nowa sprawa, której jeszcze nie było.

Przepis prawny:


Art. 165
§ 1. Postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.
§ 2. Wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia.
§ 3. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu, z zastrzeżeniem art. 165a.
§ 3a. O wszczęciu postępowania na wniosek jednej ze stron organ podatkowy zawiadamia wszystkie pozostałe osoby będące stroną w sprawie.
§ 3b. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest dzień wprowadzenia żądania do systemu informatycznego organu podatkowego.
§ 4. Datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania.

Treść podania:

"Na podstawie art. 165 § 1 Ustawy Ordynacja Podatkowa (tekst jednolity z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Dz.U. 1997 Nr 137 poz. 926 z późn. zmianami) wnoszę o wszczęcie postępowania w sprawie <tu opisujemy krótko czego dotyczy sprawa>


Uzasadnienie:

<Teraz możemy opisać okoliczności sprawy i podać dodatkową podstawę prawną znalezioną w bazie orzeczeń oraz napisać więcej co uważamy>


Podpis"


Składamy pismo wraz z załącznikami w kancelarii urzędu , a na kopii uzyskujemy potwierdzenie wpływu lub wysyłamy listem poleconym z potwierdzeniem odbioru.


II. Podanie o wznowienie postępowania - sprawa już była i zapadła decyzja, ale są naszym zdaniem okoliczności, aby je wznowić.

Katalog tych okoliczności zawiera art. 240 § 1 ordynacji podatkowej

Przepis prawny:


§ 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności fak-tyczne, okazały się fałszywe;
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który pod-lega wyłączeniu stosownie do art. 130–132;
4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe do-wody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję;
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;
7) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które zostały następnie uchylone lub zmienione w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji;
8 ) została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny;
9) ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Pol-ska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;
10) wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;
11) orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ma wpływ na treść wydanej decyzji.
§ 2. Jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publiczne-go, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 lub 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.
§ 3. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, określonych w przepisach prawa.

Podanie w sprawie wznowienia postępowania składamy do urzędu, który wcześniej wydał decyzję w tej sprawie. Treść podania:


"Na podstawie art. 240 § 1 Ustawy Ordynacja Podatkowa (tekst jednolity z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Dz.U. 1997 Nr 137 poz. 926 z późn. zmianami) wnoszę o wznowienie postępowania w sprawie <tu opisujemy krótko czego dotyczy sprawa> które zostało zakończone decyzją <nr decyzji> z dnia <data> wydanej przez <nazwa urzędu, który wydał decyzję>


Uzasadnienie:

<Teraz możemy opisać okoliczności sprawy i podać dodatkową podstawę prawną znalezioną w bazie orzeczeń oraz napisać więcej co uważamy>


Podpis"

Składamy pismo wraz z załącznikami w kancelarii urzędu , a na kopii uzyskujemy potwierdzenie wpływu lub wysyłamy listem poleconym z potwierdzeniem odbioru.

III. Podanie o stwierdzenie nieważności decyzji - sprawa już była i zapadła decyzja, ale są naszym zdaniem ważne okoliczności, aby decyzję unieważnić. Katalog tych okoliczności zawiera art. 247§ 1 o.p.

Przepis prawny:

§ 1. Organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która:
1) została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości;
2) została wydana bez podstawy prawnej;
3) została wydana z rażącym naruszeniem prawa;
4) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;
5) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;
6) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa;
8 ) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.

Podanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji składamy do urzędu wyższej instancji. Który to urząd? Normuje to art. 248 ordynacji podatkowej.

Przepis prawny:

§ 2. Właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest

1) organ wyższego stopnia;
2) minister właściwy do spraw finansów publicznych, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja została wydana przez ten organ;
3) minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli decyzja została wydana przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej, z tym że w tym przypadku postępowanie może być wszczęte wyłącznie z urzędu

Zatem mamy decyzję, którą chcemy unieważnić. a na jej dole jest pouczenie "od decyzji przysługuje odwołanie do <nazwa organu" Właśnie do tego organu piszemy nasz wniosek o stwierdzenie nieważności Treść podania w tej sprawie:


"Na podstawie art. 247 § 1 Ustawy Ordynacja Podatkowa (tekst jednolity z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Dz.U. 1997 Nr 137 poz. 926 z późn. zmianami) wnoszę o stwierdzenie nieważności decyzji <nr decyzji> z dnia <data> wydanej przez <nazwa urzędu, który wydał decyzję> w sprawie <tu opisujemy krótko czego dotyczy sprawa>.

Uzasadnienie:

<Teraz możemy opisać okoliczności sprawy i podać dodatkową podstawę prawną znalezioną w bazie orzeczeń oraz napisać więcej co uważamy>


Podpis"

Składamy pismo wraz z załącznikami w kancelarii urzędu , a na kopii uzyskujemy potwierdzenie wpływu lub wysyłamy listem poleconym z potwierdzeniem odbioru.

voyteg

Co dalej, jeśli nic się nie dzieje, lub urząd wysyła różne dziwne pisma?

Jeśli mamy decyzję i chcielibyśmy od niej się odwołać, to na tę okoliczność powstał inny poradnik: http://forumprawne.org/prawo-finanso...-poradnik.html

Natomiast poniżej są wskazane kroki ponaglające organ do załatwienia sprawy, czyli wydania decyzji podatkowej.

Gdyby było coś niezrozumiałe, proszę założyć odrębny wątek w tym dziale, tam można zadać indywidualne pytania. Może jednak wyjaśnienia poniżej wystarczą.

Organ administracji publicznej jest zobowiązany zgromadzić materiał dowodowy i wydać decyzję w tej sprawie "bez zbędnej zwłoki", a nie jak standardowo bywa wmawiane, że dopiero w przeciągu 30 dni.

potwierdza to poniższe orzeczenie http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B654B651BD

Często jednak urzędnikom się nie chce zgromadzić materiału dowodowego w ramach własnych kompetencji oraz uprawnień i dlatego różnymi pismami przerzucają własne obowiązki na stronę, by rękami strony zebrać materiał dowodowy.

Uwaga! Czasami organ administracji stosuje następujący prawny trick. Wzywa wnoszącego podanie do uzupełnienia podania o "coś" zgodnie z art. 64 § 1 KPA i jeśli strona tego nie uczyni - pozostawia podanie bez rozpoznania. W takim przypadku też przysługuje skarga na bezczynność - w tej sprawie NSA podjął odpowiednią uchwałe:

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/7CCB05D4DE

Cytat:

Na pozostawienie podania bez rozpoznania (art. 64 § 2 k.p.a.) przysługuje skarga na bezczynność organu, stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Każde postępowanie administracyjne ma dwa etapy:

1. Wstępny - Urzad sprawdza, czy podanie wniosła strona i czy postępowanie może być wszczęte- jesli zdaniem urzedu tak, to pkt 2, jeśli nie - ma obowiazek wydac Postanowienie o odmowie wszczęcia postepowania, na które możemy złożyć zażalenie i tym samym podważyć stanowisko urzędu. Dopiero wydanie postanowienia umożliwia zażalenie jego do organu wyższej instancji i nie dają tego lakoniczne pisma na ten temat. Szkoda czasu na polemikę z urzędem pismami – ma wydac Postanowienie.

2. Właściwy - Urzad przeprowadza postępowanie i wydaje decyzje (-wtedy orzeka o istocie sprawy) lub o umorzeniu - jeśli postępowanie stało się bezprzedmiotowe). Czyli każde urząd musi wydać decyzję i do tego czasu postępowanie trwa. Wydanie decyzji umożliwia nam polemikę z organem poprzez odwołanie. Postępowania nie załatwia pismo w danej sprawie i szkoda czasu na polemikę z organem pismami – ma wydac decyzje orzekającą w sprawie lub umarzającą.

Zatem jeśli na nasz wniosek urząd nie wydał ani Postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania (art. 165a o.p.) ani Decyzji orzekającej o istocie sprawy (art. 207 § 1 o.p.) lub umarzającej postępowanie (art. 208 § 1 o.p.) , to ponaglamy do organu wyższej instancji i potem WSA zgodnie z poradnikiem.


Teraz jednak zajmujemy się sytuacją, kiedy organ nic nie robi, albo rożnymi pismami przeciąga sprawę i nie wydaje decyzji.
W takiej sytuacji piszemy do organu wyższej instancji ponaglenie do załatwienia sprawy zgodnie z art. 141 § 1 ordynacji podatkowej .

Kto jest organem wyższej instancji?
Na początku tego poradnika jest wskazane, jaki to organ wyższej, czyli II instancji dla naszej sprawy i do niego bezpośrednio redagujemy pismo o następującej treści:

" Ponaglenie do załatwienia sprawy przez <nazwa organu, czyli urzędu I niższej instancji>

Na podstawie art. 141 § 1 ordynacji podatkowej składam ponaglenie do załatwienia sprawy przez <nazwa i adres tego organu I niższej instancji>, ponieważ postępowanie prowadzone jest w sposób opieszały i nieefektywny.

Dnia <data> złożyłem podanie o wszczęcie postępowania <lub zostało z urzędu wszczęte postępowanie> administracyjne w sprawie <opisujemy krótko, czego dotyczy sprawa> Do dnia dzisiejszego organ nie wydał w tej sprawie ani Postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania (art. 165a o.p.) , ani decyzji orzekającej o istocie sprawy (art. 207 § 1 o.p.) lub umarzającej postępowanie (art. 208 § 1 o.p.), czym naruszył zasadę zapisaną w art. art. 125 § 1 ordynacji podatkowej.


Jak zauważył WSA w Wyroku z dnia z dnia 21 stycznia 2013 (sygn. akt I SAB/Sz 5/12)" Przewlekłość związana jest z obowiązkiem załatwiania spraw przez organy bez zbędnej zwłoki, a najpóźniej w terminie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego lub Ordynacji podatkowej. Przewlekłość oznacza nie tylko brak działania, kiedy wciąż nie upłynął termin na załatwienie sprawy lub sprawa miała być załatwiona niezwłocznie, ale także podejmowanie terminowo działań, lecz nieefektywnych, bezcelowych lub w sposób nadmiernie przedłużony w czasie, a jednak niepozwalających uczynić organowi zarzutu bezczynności. Przewlekłość postępowania zachodzi, gdy jest ono długotrwałe i rozwlekłe, a trwa ponad konieczność wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych niezbędnych do końcowego rozstrzygnięcia sprawy, pozostającym w związku z przyczynowym z działaniem lub bezczynnością organu"

W mojej ocenie taki stan faktyczny ma miejsce w niniejszej sprawie.

W załączeniu przekazuję kopię mojego podania wraz z potwierdzeniem złożenia go w kancelarii urzędu dnia <data>(jeśli oczywiście wszczynaliśmy postępowanie, a nie było ono "wszczęte z urzędu")

Na podstawie art. 6 ustawy o odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz. U z 2011r. Nr34, poz 173) w związku z art 141 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm) wnoszę o orzeczenie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
Podpis"


Podanie te wysyłamy listem poleconym z potwierdzeniem odbioru bezpośrednio na adres organu wyższej instancji lub zanosimy osobiście do kancelarii tego organu, a na kopii podania uzyskujemy wtedy potwierdzenie wpływu.

Jako załącznik do tego pisma, dołączamy kopię naszego pierwszego podania, które złożyliśmy miesiąc wcześniej, (jeśli oczywiście wszczynaliśmy postępowanie, a nie było ono "wszczęte z urzędu")

Uwaga! Jeśli organem, który opieszale zajmuje się nasza sprawą lub jest bezczynny jest SKO, to nie musimy wnosić tam "wezwania do usunięcia naruszenia prawa", tylko od razu możemy wnieść skargę do WSA

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/82930979D0

voyteg

Załóżmy, że w odpowiedzi na nasze ponaglenie, otrzymaliśmy wydane przez organ wyższej instancji Postanowienie zobowiązujące do wykonania czynności w terminie 30 kolejnych dni, a czas mija, a nasza sprawa nadal jest niezałatwiona lub toczy się pozornie i opieszale. Może być też sytuacja odmienna - wysłaliśmy ponaglenie, a organ wyższej instancji uznał, że postępowanie prowadzone jest prawidłowo.

Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku mamy prawo złożyć skargę na opieszałe prowadzenie postępowania do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
I naprawdę warto to uczynić, bo Sąd w wyroku nakaże załatwienie sprawy i będziemy dzięki temu mogli to skutecznie wyegzekwować.

Ponadto, kiedy Sąd zobowiąże organ do wykonania czynności, a organ nie wykona tego wyroku, to mamy prawo do odszkodowania

art. 154 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

Przystępna pomoc jak zredagować skargę na opieszałość organu podatkowego znajduje się tu:

http://forumprawne.org/sady-administ...go-do-wsa.html

Uwaga - Sadu Administracyjnego nie należy mylić z Sądem Powszechnym (czyli cywilnym), gdzie możemy być obowiązani stawić się na sprawie i zeznawać. W Sądzie Administracyjnym jest inaczej - jeśli nie chcemy, nie musimy uczestniczyć w rozprawie i nasza aktywność może się ogranicznyc tylko do złożenia skargi w urzędzie adminstracji. Ten sąd nawet na zawiadomieniu o rozprawie poucza, że obecność jest nieobowiązkowa