| Moderator w spoczynku |  Dostęp do akt sprawy
Dostęp do akt
( art.156 kpk, 157 kpk, 158 kpk, 159 kpk, 306 kpk, 318 kpk, 321 kpk )
1. W toku postępowania przygotowawczego zgody na dostęp do akt ( udostępnienie akt, sporządzenie odpisów i kserokopii, wydanie uwierzytelnionych odpisów i kserokopii ) udziela organ prowadzący postępowanie przygotowawcze ( Policja, prokurator ).
Podmioty uprawnione w tej sytuacji to: strony, obrońcy, pełnomocnicy oraz przedstawiciele ustawowi.
Wyjątkowo za zgodą prokuratora akta mogą być udostępnione innym osobom.
Odmowa udostępnienia akt następuje w formie zarządzenia z uzasadnieniem. Stronom przysługuje zażalenie na takie zarządzenie.
2. Przepisem szczególnym względem powyższej regulacji jest przepis art.157 kpk (tzn. w tych wypadkach nie trzeba uzyskać zgody na udostępnienie akt; organ musi udostępnić określone dokumenty).
Traktuje on, iż:
A/ nie można odmówić stronie(w postępowaniu przygotowawczym – pokrzywdzony i podejrzany ) zezwolenia na sporządzenie odpisu protokołu czynności, w której strona uczestniczyła lub miała prawo uczestniczyć, jak również dokumentu pochodzącego od niej lub sporządzonego z jej udziałem.
Czynności, w których strona ma prawo uczestniczyć to te, w których mogła uczestniczyć na podstawie przepisów prawa, jak również te, do których dopuszczono ją decyzją organu procesowego.
Dodać należy, że zgodnie z art.318 kpk gdy dopuszczono dowód z opinii biegłych albo instytucji naukowej lub specjalistycznej, podejrzanemu i jego obrońcy oraz pokrzywdzonemu i jego pełnomocnikowi doręcza się postanowienie o dopuszczeniu tego dowodu i zezwala na wzięcie udziału w przesłuchaniu biegłych oraz na zapoznanie się z opinią, jeżeli złożona została na piśmie. Podejrzanego pozbawionego wolności nie sprowadza się, gdy spowodowałoby to poważne trudności.
B/ oskarżonemu na jego żądanie należy wydać bezpłatnie jeden uwierzytelniony
odpis każdego orzeczenia. Odpis wydaje się z uzasadnieniem, jeżeli je sporządzono(jeżeli jednak jawność wyłączono z uwagi na ważny interes państwa, oskarżonemu wydaje się tylko odpis orzeczenia kończącego postępowanie w danej instancji, bez uzasadnienia ).
3. Zgodnie z art. 306 kpk osobom uprawnionym do złożenia zażalenie na odmowę wszczęcia postępowania przygotowawczego, jak również na postanowienie o umorzeniu postępowania przysługuje prawo przejrzenia akt .
Uprawnionym do złożenia zażalenia na odmowę wszczęcia postępowania przygotowawczego są: pokrzywdzony oraz instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie.
Uprawnionymi do wniesienia zażalenia na postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego są strony.
4. Podejrzanemu i jego obrońcy, na ich wniosek , przysługuje prawo do końcowego zaznajomienia się z materiałami postępowania. Przed końcowym zaznajomieniem (ma ono formę protokołu) , wymienionym przysługuje prawo do przejrzenia akt w terminie odpowiednim dla wagi lub zawiłości sprawy, określonym przez organ procesowy( art.321 kpk).
-Nie usprawiedliwione niestawiennictwo podejrzanego lub jego obrońcy nie tamuje
dalszego postępowania.
-Do zaznajomienia nie dochodzi, jeśli podejrzany lub jego obrońca nie złożą wniosku o zaznajomienie.
-Do zaznajomienia nie dochodzi także w wypadku, gdy postępowanie zostaje umorzone
5. W postępowaniu przed sądem stronom ( stroną postępowania sądowego nie jest pokrzywdzony, chyba że występuje w szczególnej roli np. powoda cywilnego lub oskarżyciela posiłkowego), podmiotowi określonemu w art. 416, obrońcom, pełnomocnikom i
przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta sprawy sądowej i daje możność sporządzenia z nich odpisów ( co oznacza, że w postępowaniu sądowym wgląd w akta co do zasady nie podlega ograniczeniom dla tych podmiotów).
Za zgodą prezesa sądu akta te mogą być udostępnione również innym osobom.
Na wniosek oskarżonego lub jego obrońcy wydaje się odpłatnie kserokopie dokumentów
z akt sprawy. Kserokopie takie można wydać odpłatnie, na wniosek,
również innym stronom, podmiotowi określonemu w art. 416, pełnomocnikom
i przedstawicielom ustawowym. Prezes sądu może w razie uzasadnionej potrzeby zarządzić wydanie odpłatnie uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy (art.156 kpk)
Jeśli w toku postępowania sądowego akta sprawy zostały przesłane prokuratorowi, wówczas jest on obowiązany udostępnić je stronie,obrońcy lub pełnomocnikowi (art.158 kpk) .
Inne:
1. Jeśli przebieg czynności protokołowanej utrwalano za pomocą urządzenia rejestrującego obraz lub dźwięk , strona ma prawo otrzymać na swój koszt jedną kopię zapisu obrazu lub dźwięku. Nie dotyczy to przesłuchania na rozprawie odbywającej się z wyłączeniem jawności albo w postępowaniu przygotowawczym (art.147 kpk ).
2.Wydawanie kserokopii i odpisów poświadczonych za zgodność jest odpłatne.Zwykłe ksero-1 zł, poświdczone za zgodność – 6 zł.
|
