Emerytura kolejowa - Forum Prawne

eol12

Gorąca prośba o pomoc, na sprawach emerytalnych nie znam się. Znajomy poprosił mnie o pomoc. Właśnie przechodzi na emeryturę, już złożył wniosek o jej wyliczenie. W trakcie swojej pracy zawodowej miał też 18-letni okres pracy na kolei. Zadzwoniła do niego pracownica ZUSu i zadała mu pytanie czy chce normalną emeryturę ZUSu czy emeryturę kolejową i poinformowała go, że musi złożyć konkretny wniosek (drugi) którą emeryturę wybiera. Oczywiście ZUS nie poinformuje go wcześniej, która emerytura jest dla niego korzystniejsza, a więc musi decydować "w ciemno".
Zajrzałam do ustawy emerytalnej i tam w art. 40 przeczytałam, że emerytura kolejowa przysługuje osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949r. Mój znajomy urodził się w grudniu 1949r. a więc wg mnie rozmowa o emeryturze kolejowej jest bezcelowa. Ale faktem jest, że pracownica ZUSu sugerowała mojemu znajomemu, że może się o nią ubiegać.
Proszę o wyjaśnienie tej kwestii z wiekiem (czy dobrze czytam ustawę) i ewentualnie podanie jakiegoś linku do fachowego opracowania odnośnie tych kwestii. Muszę coś w tej sprawie wyjaśnić znajomemu, a czasu jest mało (ma się zdeklarować w ciągu tygodnia).

jeybee

Zgodnie z art. 184 ustawy emerytalnej emerytura kolejowa określona w art. 40 może być również przyznana osobom urodzonym po 31.12.1948 r. jeżeli na dzień 01.01.1999 r. mają udowodnione co najmniej 15 lat na kolei oraz 25 lat ogólnego stażu pracy.
Teoretycznie znajomy może najpierw złożyć wniosek (ale przed osiągnięciem wieku emerytalnego) o wcześniejszą emeryturę z art. 184 w związku z art. 40. Jeżeli po przyznaniu tego świadczenia i ukończeniu wieku emerytalnego nabędzie również prawo do "zwykłej" emerytury to zgodnie z ustawą płatne będzie świadczenie wyższe (domyślnie) lub wybrane przez świadczeniobiorcę. Tak czy inaczej zachowuje się prawo do obu świadczeń przy czym tylko jedno jest płatne.
Złożenie wniosku przez członka OFE o emeryturę wcześniejszą wymaga rezygnacji z II filaru (wyrażenia zgody na przekazanie środków środków z OFE i subkonta na dochody budżetu państwa).

eol12

Dziękuję.
Poczytałam już trochę i wiem, że tak naprawdę to chyba nie będzie mu przysługiwała ta emerytura kolejowa bo nie pracował w szczególnych warunkach (był kierownikiem jakiegoś działu a nie pracownikiem pracującym w jakichś szczególnych warunkach). Ponieważ później pracował w firmie prywatnej i osiągał niezłe dochody, to najprawdopodobniej nie opłaca mu się rezygnować z pieniędzy zgromadzonych w OFE. Wprawdzie urzędnicy ZUS coś mu mówili o rekompensacie (jeżeli wybierze wariant emerytury ZUS a nie kolejowej), ale też z uwagi na tę prace jako urzędnik obawiam się, że nie należy mu się rekompensata. Cóż, największy problem to taki, że nie wystąpił o wyliczenie emerytury kolejowej zanim złożył wniosek o emeryturę a teraz ZUS już tego nie przeliczy. Mój znajomy musi podjąć decyzję w ciemno a ja też nie jestem mu w stanie wyliczyć, co mu się bardziej opłaca. Jeżeli wybierze emeryturę ZUS to nie będzie już mógł potem występować o wyliczenie kolejowej. jeżeli wybierze kolejową to potem nie będzie mógł prosić o emeryturę ZUS (o zmianę). Tak mu przynajmniej powiedzieli teraz w ZUSie. Jeżeli to błędna informacja, to proszę o jakiś kierunek (konkretny artykuł ustawy).

jeybee

Z tego co wiem osoba uprawniona do wcześniejszej emerytury ma prawo po osiągnięciu wieku emerytalnego ponownie złożyć wniosek o emeryturę. Jak pisałem wcześniej płatne jest świadczenie wyższe lub wybrane, co wynika z art. 95 ust. 1 ustawy emerytalnej:
"W razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.
Natomiast art. 42 ust. 1 i 2 definiuje pracę na kolei jako zatrudnienie w kolejowych jednostkach organizacyjnych, nie określa natomiast na czym dana praca miałaby polegać. Skoro pracownik ZUS dzwonił z informacją o możliwości nabycia prawa do emerytury kolejowej to może po analizie przedłożonych ZUSowi dokumentów prawo do niej wynika? Może warto zadzwonić jeszcze do ZUS?
Rezygnacja z OFE oznacza, że w prawdzie przy ustalaniu wysokości emerytury nie bierze się pod uwagę środków z II filaru, jednak niejako rekompensuje się to emerytowi poprzez zastosowanie wskaźnika korygującego (mnoży się kwotę składek zgromadzonych w ZUS przez proporcję 19,52/12,22.
Natomiast rekompensata o której mówili urzędnicy ZUS to nic innego jak odszkodowanie za nie skorzystanie lub niemożność skorzystania z wcześniejszej emerytury. Polega ona na powiększeniu kwoty kapitału początkowego według dość skomplikowanego wzoru.
Podsumowując, według mojej wiedzy znajomy może:
1) wycofać wniosek o emeryturę z wieku i złożyć wniosek o emeryturę wcześniejszą, jeżeli rzeczywiście spełnia do niej prawo. Następnie po zyskaniu prawa do emerytury złożyć wniosek o emeryturę z wieku. W takim przypadku zyskuje na wskaźniku korygującym, ale traci prawo do rekompensaty i II filaru. Płatne jest świadczenie wyższe lub wybrane.
2) nie składać wniosku o wcześniejszą emeryturę. Wówczas zachowuje prawo do emerytury również z II filaru i zyskuje rekompensatę.
Podejrzewam że emerytura z pkt 2) będzie i tak wyższa niż wcześniejsza, chociaż pewności nie ma. Jednak ja już trochę czasu nie zajmuję się bezpośrednio emeryturami, więc wiedza mogła wyblaknąć. Lepiej więc popytać u źródła - w ZUS. Przejść się na informację, lub znając nazwisko osoby zajmującej się sprawą spróbować się do niej dostać bezpośrednio.

eol12

Dziękuję, to bardzo dużo wyjaśnia ale niestety nie pomaga w podjęciu decyzji. Mój znajomy osiągnie wiek emerytalny za trzy tygodnie a do tego czasu ZUS nie wyliczy mu emerytury kolejowej - gdyby wycofał wniosek o emeryturę z wieku i wystąpił o emeryturę kolejową. A mój znajomy złożył już w swojej firmie podanie o rozwiązanie umowy o pracę z dniem wcześniejszym niż ten dzień, kiedy uzyskuje prawo do emerytury. I nie chce zostać przez jakiś czas bez pieniędzy. I na pewno nie będzie mógł dłużej pracować w tej firmie.
Wizyta w ZUS też nic nie da. Mój znajomy rozmawiając z panią z ZUSu chciał się z nią umówić i osobiście wybrać do ZUSu, a usłyszał, że dokumenty ma składać w biurze podawczym i na pewno do tej pani nie uda mu się dotrzeć, bo takich praktyk nie stosują.

Jeżeli mogę jeszcze poprosić o odniesienie się do kwestii rekompensaty. Przeczytałam, że "rekompensata przysługuje osobie ubezpieczonej urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat, osiągnięty do 31 grudnia 2008 r." Jeżeli tak, to rekompensata może mojemu znajomemu nie przysługiwać, ponieważ nie jest ważne to że pracował na kolei tylko to czy na tej kolei pracował w szczególnych warunkach.
I jeszcze jedna kwestia, rozumiem że mój znajomy może złożyć wniosek o rekompensatę nawet po ustaleniu mu prawa do emerytury z wieku? Czy też musi z tym wnioskiem występować już teraz?

jeybee

Praktyka jak widać zależy od Oddziału i ludzi. U mnie bez problemu można się było dostać do pracownika ZUS czy nawet naczelnika na rozmowę.
Zgodnie z ustawą o emeryturach pomostowych (art. 23 ust. 1) rekompensatę przyznaje się na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. jest taki kwadracik do zaznaczenia we wniosku o emeryturę. Jeżeli wniosek o emeryturę już został złożony ale świadczenie jeszcze nie przyznane (decyzja o emeryturze nie uprawomocniła się) nie widzę problemu by dosłać dodatkowy wniosek o rekompensatę.
Z tego co teraz doczytałem warunkiem przyznania rekompensaty jest udokumentowanie pracy w szczególnych warunkach odpowiednimi dokumentami pracodawcy np. wpisem w świadectwie pracy. Tak więc jeżeli znajomy takich dokumentów nie ma, bo wykonywana praca nie była pracą w szczególnych warunkach rekompensata rzeczywiście nie przysługiwałaby. Z drugiej strony jak pisałaś wcześniej ZUS informował znajomego o możliwości przyznania rekompensaty wiec niezły mętlik. Ja bym starał się wycisnąć od ZUS więcej informacji. W końcu przyjął on w strategi poprawę komunikacji zewnętrznej więc niech się stara.

jeybee

Wracając do tematu, wedle nowej wiedzy:
- rekompensata mogła by przysługiwać jeżeli okres co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei, o którym mówisz przypada przed 01.01.1999 r. Przed tą datą każde zatrudnienie na kolei było traktowane jako warunki szczególne. Jeżeli tak jest warto złożyć o nią wniosek.
- jeżeli w okresie zatrudnienia na kolei znajomy posiadał uprawnienia do deputatu węglowego dla pracowników kolejowych, jednocześnie ostatnim zatrudnieniem przed przejściem na emeryturę było zatrudnienie na kolei może ubiegać się o przyznanie deputatu węglowego wypłacanego w związku z uprawnieniami do emerytury.

eol12

Mój znajomy ostatecznie zdecydował, że występuje o emeryturę zgodnie z wiekiem (a nie kolejową) oraz o rekompensatę. Przeliczył sobie, że chyba nie warto mu rezygnować z tej części emerytury, którą dostanie z OFE. Deputat węglowy nie wchodzi w grę, ostatnio (tak około 20 lat) nie pracował już na kolei. Decyzja ZUS powinna być już niebawem.
Dziękuję za pomoc.

Madoro

Pracowałam na kolei w latach 1986-2007, potem zmieniłam zakład. Czy z racji przepracowania w warunkach szkodliwych 22 lat przysługuje mi wcześniejsza emerytura w wieku 55 lat?. Wiek ten juz osiągnęłam.