Jak pisać skargi skutecznie? – poradnik

W jaki sposób pisać skargi, jeśli naszym zdaniem zostaliśmy potraktowani w urzędzie nieodpowiednio?

Często zdarza się, że interesant w odpowiedzi na złożoną skargę nie ma żadnej reakcji ze strony organu administracji publicznej lub reakcja jest lakoniczna i z niej wynika, że „.wszystko w porządku”.

Zastosowanie poradnika poniżej pomoże zredagować skargę skutecznie i dalej po jej złożeniu dochodzić skutecznie własnych praw.

Podstawowym aktem prawnym normującym skargi jest ustawa kodeks postępowania administracyjnego art. 227 i kolejne.


Zanim przystąpimy do zredagowania skargi, najważniejsze unormowania z k.p.a.

Zakres skargi

Przepis prawny:


Art. 227.
Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Zwróćmy uwagę, że zgodnie z normami poniżej skarga powinna być potraktowana jako wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego lub wznowienie lub stwierdzenie nieważności decyzji.

Przepis prawny:


Art. 233.
Skarga w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania, jeżeli została złożona przez stronę. Jeżeli skarga taka pochodzi od innej osoby, może spowodować wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu, chyba że przepisy wymagają do wszczęcia postępowania żądania strony.

Art. 235.
§ 1. Skargę w sprawie, w której wydano decyzję ostateczną, uważa się zależnie od jej treści za żądanie wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany, które może być uwzględnione, z zastrze-żeniem art. 16 § 1 zdanie drugie

Również w zakresie spraw podatkowych, gdzie zwykle mają zastosowanie przepisy Ordynacji Podatkowej, dział VIII Kodeksu Postępowania Administracyjnego dotyczący skarg ma też zastosowanie, co potwierdza orzeczenie WSA dotyczące sprawy podatkowej:

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6AEEDE1C05

W myśl art. 233 K.p.a. skarga w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania, jeżeli została złożona przez stronę. W przepisie tym ustawodawca przyjmuje zasadę pierwszeństwa postępowania jurysdykcyjnego przed postępowaniem skargowym. Jeżeli zatem z wniesionej skargi wynika, że odnosi się ona do sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej, wówczas skarga taka traktowana jest jako wniosek o wszczęcie postępowania. Postępowanie skargowe będzie miało więc charakter subsydiarny wobec postępowania jurysdykcyjnego. Art. 233 K.p.a. wyraźnie wyłącza bowiem załatwianie pism obywateli w ramach instytucji skarg i wniosków, jeśli dotyczą one spraw indywidualnych i pochodzą od strony; pismo takie wszczyna postępowanie administracyjne z dniem doręczenia organowi administracji państwowej (por. post. NSA z dnia 13 lipca 1983 r., II SA 593/83, ONSA 1983, nr 2, poz. 55).

Kliknij, aby rozszerzyć...

.
Wszczęcie postępowania niesie dla urzędnika szereg obowiązków (czym jest postępowanie opisano w tym poradniku http://forumprawne.org/prawo-admini...pisac-skuteczne-pisma-do-urzedu-poradnik.html ), więc zrozumiałe jest dlaczego urzędnik woli nie zauważyć tej normy prawnej i odpisać na skargę miłym, aczkolwiek lakonicznym pismem.

Przyjmijmy zatem prawdopodobnie najczęściej spotykaną sytuację, że redagujemy skargę na pracowników danego urzędu i adresujemy ją do zarządzającego tym urzędem, przykładowo Wójta Gminy, Burmistrza Miasta, Prezydenta Miasta, Naczelnika Urzędu Skarbowego, Naczelnika Urzędu Celnego czy Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

<nasze dane>​

<data>​

<nazwa urzędu, czyli organu do którego wnosimy skargę>​

Na podstawie artykułu 227 w związku z art. 232 § 2 oraz art. 233, 235 Kodeksu Postępowania Administracyjnego składam skargę <dalej możemy napisać co uważamy>

Podpis

Kliknij, aby rozszerzyć...

Składamy pismo w kancelarii urzędu , a na kopii uzyskujemy potwierdzenie wpływu. Lub wysyłamy listem poleconym z potwierdzeniem odbioru.

W jaki sposób powinna być załatwiona skarga? Znów zajrzyjmy do k.p.a.

Przepis prawny:


Art. 237.
§ 1. Organ właściwy do załatwienia skargi powinien załatwić skargę bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca.
(…)
§ 3. O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego.
§ 4. W razie niezałatwienia skargi w terminie określonym w § 1 stosuje się przepisy art. 36–38.

Czyli musimy poczekać miesiąc i jeśli w tym czasie jeśli albo nie otrzymamy żadnej odpowiedzi, albo odpowiedź jest lakoniczna i nas nie satysfakcjonuje, to przystępujemy do następnego kroku, czyli napisania zażalenia do organu wyższej instancji (uprawnia nas do tego wskazany wyżej art. 237 § 4 k.p.a.

Metodą niezalecaną jest przerzucanie się z danym urzędem kolejnymi pismami „w odpowiedzi na odpowiedz”, bo nie posunie to naszej sprawy do przodu. Pisanie pism jest dużo wygodniejsze dla urzędnika, niz wszczecie postępowania, a interesant ma tylko mylne przekonanie, że "coś się w sprawie dzieje".

Natomiast złożenie zażalenia otworzy nam drogę do zobligowania urzędu do konkretnych działań. Złożenie zażalenia sprawi, że organ wyższej instancji zweryfikuje, czy z treści naszej skargi nie wynika obowiązek wszczęcia odpowiedniego postępowania administracyjnego, nawet jeśli nie mamy odpowiedniej wiedzy prawnej.

Do kogo redagujemy nasze zażalenie?

Zażalenie wnosimy do organu wyższej instancji nad urzędem, do którego złożyliśmy wczesniej skargę.

Jeśli naszą skargę złożyliśmy do Wójta Gminy, Burmistrza Miasta, Prezydenta Miasta to zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.
Jeśli do Naczelnika Urzędu Skarbowego, to zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej.
Jeśli do Naczelnika Urzędu Celnego, to zażalenie do Dyrektora Izby Celnej.
Jeśli do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, to zażalenie do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego itp.


Poniżej uniwersalna treść zażalenia

<nasze dane>​

<data>​

<nazwa urzędu wyższej instancji, czyli organu do którego wnosimy zażalenie>​

Na podstawie art. 237 § 4 w związku z art. 233 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) składam ponaglenie do załatwienia sprawy przez <nazwa urzędu, do którego skierowaliśmy naszą skargę> ponieważ sprawa jest załatwiana niezgodnie z zasadami prawa procesowego.

Dnia <data> wniosłem skargę w sprawie <opisujemy czego dotyczyła> i wskazałem normę zawartą w art. 233 k.p.a. NSA w Wyroku z dnia 25 września 2015 (sygn. akt I OSK 2244/14) orzekł "O rzeczywistej treści żądania zawartego w piśmie złożonym do organu administracji publicznej nie decyduje również jego tytuł nadany przez stronę, ale rzeczywista treść pisma." Ponadto NSA w Postanowieniu z dnia 23 sierpnia 2013 (sygn. akt II OSK 1815/13) „Należy podnieść, że w orzecznictwie NSA podkreślono, że w demokratycznym państwie prawnym nie jest dopuszczalne zamykanie drogi do postępowania administracyjnego przez stosowanie procedury postępowania skargowo-wnioskowego regulowanego przepisami Działu VIII Kodeksu postępowania administracyjnego. Stanowi o tym expressis verbis art. 233 k.p.a., zgodnie z którym "Skarga w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania, jeżeli została złożona przez stronę. Jeżeli skarga taka pochodzi od innej osoby, może spowodować wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu, chyba że przepisy wymagają do wszczęcia postępowania żądania strony". Ustawodawca przyjmuje tutaj generalną zasadę pierwszeństwa postępowania jurysdykcyjnego przed skargowym i transformacji skargi w odpowiedni środek postępowania jurysdykcyjnego.”

Do dnia dzisiejszego sprawa nie została załatwiona przez organ niższej instancji zgodnie z powyższą normą prawną, więc moje zażalenie uważam za uzasadnione w pełni.

Na podstawie art. 6 ustawy o odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz. U z 2011r. Nr34, poz 173) w związku z art 37 § 7 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm) wnoszę o orzeczenie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

W załączeniu przekazuję kopię mojej skargi.
<podpis>

Kliknij, aby rozszerzyć...

Podanie te wysyłamy listem poleconym bezpośrednio na adres organu wyższej instancji lub zanosimy osobiście do kancelarii tego organu, a na kopii podania uzyskujemy wtedy potwierdzenie wpływu.
Jako załącznik do tego pisma, dołączamy kopię naszej skargi, którą złożyliśmy miesiąc wcześniej.

W przypadku, gdy zostanie uznane rażące naruszenie prawa, powstają uprawnienia do http://forumprawne.org/postepowanie...zialnosci-materialnej-urzednika-poradnik.html

Kliknij, aby rozszerzyć...

W odpowiedzi na nasze zażalenie organ wyższej instancji powinien wydać Postanowienie, w którym uzna lub nie uzna naszego zażalenia.
Jeśli jednak robi to opieszale, to stosujemy ten poradnik http://forumprawne.org/prawo-admini...szale-rozpatruje-odwolanie-lub-zazalenie.html

Po otrzymaniu takiego Postanowienia przysługuje nam prawo do skargi na bezczynność do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – niezależnie od tego, czy organ wyższej instancji uznał nasze zażalenie, czy też nie. Może się bowiem okazać, że WSA dopatrzy się, że sprawa powinna być załatwiona poprzez wydanie odpowiedniego aktu administracyjnego i wtedy zobowiąże urząd do odpowiedniego postępowania. Tak było przykładowo w sprawie, na która została wskazana w zażaleniu zredagowanym w poprzednim wpisie tego poradnika. Tam organ administracji potraktował pismo jako skargę i dopiero NSA wyjaśnił, że powinien postąpić inaczej.

Przystępna pomoc jak zredagować taką skargę do WSA znajduje się odpowiednio:

- dla spraw dotyczących spraw podatkowych http://forumprawne.org/sady-adminis...na-bezczynnosc-organu-podatkowego-do-wsa.html

- dla pozostałych spraw administracyjnych http://forumprawne.org/sady-adminis...wana-skarga-na-bezczynnosc-organu-do-wsa.html